ارزیابی جایگاه سازمان های غیر دولتی (ngos) در ساختار سازمانی مدیریت بحران تهران

هیچ نقطه از کره زمین مصون از حوادث غیر مترقبه نیست و هر چه جمعیت جهان افزایش می یابد، قدرت تخریب و خسارات ناشی از وقوع حوادث فزونی می یابد. پیشرفتهای بشر علاوه بر مزایای پرشماری که برای آرامش و آسایش زندگی ایشان ایجاد می کند، در بسیاری از موارد موجب آسیبپذیرتر شدن شهرها درمقابل بلایای طبیعی و بحرانهای تکنولوژیک میشود. این آسیب پذیری و تراکم روز افزون جمعیت، اهمیت وحساسیت مدیریت بحران و برنامه های رویارویی و کاهش اثرات بحران را پررنگتر می نماید. مرگ و میر، صدمات روحی و جسمی، خطر بیماریها عفونی و مسری، قحطی و ... ناشی از سیل، طوفان، زلزله، جنگ، تروریسم و ... بعضی از آسیبهایی که ضربات سهمگینی به مردم بیگناه میزند. (پژوهشکده سوانح ، 1385) ایران یکی از 10 کشور آسیبپذیر جهان می باشد و طبق آمار جهانی از 40 نوع بلای طبیعی به ثبت رسیده در جهان 31 نوع آن در ایران به وقوع پیوسته است. (محموزاده 1385) یکی از این رخدادهای طبیعی زلزله است. قرارگیری کشور ایران در کمربند جهانی زلزله و وجود نقاط پرتراکم جمعیتی ایران را به کشوری شدیدا آسیب پذیر در برابر زلزله تبدیل نموده بطوریکه همه ساله شاهد وقوع فاجعه های درگوشه هایی از این سرزمین پهناور هستیم. بر پایه آمار رسمی در 30 سال گذشته بیش از 6? از تلفات جانی کشور ناشی از این پدیده خانمان سوز است و هر ساله به علت وجود 69 درصد از مساحت ایران بر روی گسلهای فعال یا حواشی آنها، تعداد زیادی از هموطنانمان قربانی، آسیب دیده و بیخانمان می شوند. (سلطانزاده و همکاران، 1385) تهران به دلیل گستردگی فیزیکی، جمعیت فراوان (حدود 8000000 نفر در شب و بیش از 11000000 نفر در روز) ضعف در سیستمهای ارتباطی و حمل ونقل، آسیبپذیر بودن سازه ها، مجاورت با گسلهای مختلف از خطرات بالقوه رنج می برد و آمادگی برای مدیریت بحران در این کلانشهر یک امر ضروری به نظر می رسد. تجربه های تلخ گذشته ( از جمله زلزله بم) که پرده از قفل شدن و بیتحرکی بسیاری از نظامها و ساختارهای دولتی و همچنین سردرگمی مردم برمیداشت و وجود سوالاتی همچون : " آیا بروز حادثه و از بین رفتن جان و مال بسیاری از مردم و توجه ارکان اجرایی کشور به موضوع بحران برای مدتی کوتاه طبیعی است؟" ، "آیا امکان کاهش و مدیریت بحران با استفاده و بهره گیری از فناوریهای نوین (از جمله فناوریهای فضایی) وجود ندارد؟ "، "نقش فرهنگسازی و استفاده از رسانه ها (خصوصا صدا و سیما) در پیشگیری ، آمادگی و مدیریت بحران چیست؟"، "چگونه میتوان از نیروهای خودجوش و سازمانهای مردمی غیر دولتی (ngos) برای مدیریت بحران استفاده کرد" و دهها سوال دیگر ما را بر آن داشت که ضمن مطالعه و شناخت تجربیات گذشته نهادها، سازمانها و اشخاصی که در مدیریت بحرانهای مختلف حضور داشته اند، با پررنگ نمودن حضور پاسخ سوالات گذشته، شرایط بهینه ای را برای مدیریت بحران منعکس کنیم. به همین دلیل در این پژوهش با طرح سوالاتی در قالب یک پرسش نامه و تحلیل پاسخ به این سوالات، نیاز و نحوه حضور سازمان های غیر دولتی در مدیریت بحران بررسی شده است و در پایان مدل حضور ایشان در ساختار مدیریت بحران ارائه شده است.